Akcja Żonkile | Rafał Bil

Shalom, jutro tj. 19 kwietnia 2020 roku przypada 77 rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. W tym roku, na ulicach Warszawy nie spotkamy wolontariuszy, którzy by rozdawali żonkile. Jednak tego symbolu jak i pamięci o powstaniu nie zabraknie. Z powodu epidemii obchody będą przeniesione do internetu, telewizji czy stacji radiowych. Choć z bólem serca, ale trudno jest się nie zgodzić z decyzją podjętą przez Muzeum Getta Warszawskiego i Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, które to w ostatnich latach organizowały uroczystości upamiętniające wybuch powstanie w getcie warszawskim. Myślę, że choć symboliczne to niezwykle ważne jest samo upamiętnianie tego wydarzenia. Bo parafrazując słowa więźnia z obozu koncentracyjnego w Auschwitz, Mariana Turskiego w czasie obchodów uroczystości 75-lecia wyzwolenia Auschwitz: jeśli będziemy obojętni, jakieś Auschwitz spadnie nam z nieba.

Zatem porzucam obojętność i czuję dziś w sobie nie tylko mentalny, ale i obywatelski obowiązek, by ten wpis powstał. Być może dla wielu z Was nie odkryje on nic nowego, ale jeśli choć znajdzie się jedna osoba, która po raz pierwszy się o tych wydarzeniach dowie, to już będzie to mój osobisty sukces. Nie mniejszy, wówczas, gdy tym wpisem skłonię kogoś z Was do namysłu i pewnych refleksji, nad kwestiami chorobliwego pędu do władzy, takiego za wszelką cenę, w tym cenę życia innych. Zwolnijmy… bo warto jest w dniu dzisiejszym, zastanowić się nad tym wszystkim dokładniej. Nie chcę jednak brzmieć jak ksiądz na kazaniu, dlatego wrócę do kwestii samych obchodów, ale jeśli siedzicie w domach, nakłaniam Was do głębszej własnej refleksji na temat wyborów w naszym państwie, ochrony życia czy ideologii nazizmu. Myślicie, że w tym kontekście są dziś kazania w kościołach?

Jedno jest pewne, w stolicy o godz. 12:00 zabrzmią na pewno syreny upamiętniające rocznicę tego wydarzenia, które rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 roku. Nie trzeba chyba nikomu przypominać, że był to największy zbrojny zryw Żydów podczas II wojny światowej, będącego jednocześnie pierwszym powstaniem miejskim w okupowanej wówczas Europie. Choć można powiedzieć, że był to akt symboliczny, ale i jednocześnie heroiczny, zważywszy na nikłe szanse powodzenia, broniono się do końca. Tym bardziej cieszy mnie fakt, że chociaż nielicznym powstańcom udało się przeżyć i kanałami wydostać z płonącego getta.

By upamiętnić te straszne wydarzenia Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN organizuje corocznie akcję społeczno-edukacyjną Żonkile. Jak możemy dowiedzieć się na stronie internetowej Muzeum POLIN, nazwa akcji związana jest z osobą Marka Edelmana, który był przywódcą Żydowskiej Organizacji Bojowej. To jemu udało się przeżyć likwidację getta, a następnie przez lata pielęgnować pamięć o wydarzeniach z 1943 roku. Do końca życia w rocznicę powstania przychodził pod Pomnik Bohaterów Getta, by oddać hołd poległym towarzyszom. Wraz z nim przychodziło coraz więcej ludzi z żółtymi kwiatami. Dziś żonkil stał się nie tylko symbolem zbiorowej pamięci, to wg mnie coś więcej, to kwestia hołdu i szacunku dla tych wszystkich, którzy wówczas polegli w skutek chorych idei nazizmu. Dla mnie osobiście to też symbol wartości nadrzędnej i szacunku do tego co mamy najcenniejsze, czyli życia. Na koniec dodam tylko, że akcji od samego początku towarzyszy również hasło „Łączy nas pamięć”, które podkreśla siłę wspólnoty, potrzebę dialogu ponad podziałami oraz znaczenie solidarności.

Pamiętajmy i czerpmy to co dla nas ważne z tej lekcji historii. Jeśli zastanawiacie się jak pozostając w domach możemy wyrazić naszą pamięć? Wystarczy wejść na stronę POLIN i pobrać szablon żonkila, a następnie wydrukować go i złożyć (pomoże Wam w tym na pewno znajdująca się tam wideoinstrukcja). Z własnoręcznie wykonanym żonkilem, można potem zrobić sobie zdjęcie i wstawić do sieci z hashtagami: #ŁączyNasPamięć oraz #AkcjaŻonkile. Dla bardziej leniwych, przygotowano również specjalną nakładkę na zdjęcie profilowe na Facebooku. Zachęcam, polecam, pozdrawiam – bądźcie zdrowi.